Jeszcze do niedawna problemy natury mentalnej i psychicznej traktowane były jako mniej poważne i często marginalizowane czy wręcz ignorowane. Nazywano je często fanaberiami albo przesadą i hipochondrią. Tymczasem depresja lub inne zaburzenia psychiczne to bardzo poważny problem, który prowadzi do wystąpienia przewlekłych stanów lękowych, a niekiedy nawet do próby odebrania sobie życia. Niestety, ludzi, którzy chcą popełnić samobójstwo przybywa. Nie wszystkie próby kończą się śmiercią takiej osoby, ale ich liczba sukcesywnie rośnie. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele. Dużo zależy od uwarunkowań genetycznych i natury człowieka, ale wpływ na takie destrukcyjne zachowania mogą mieć również bieżące uwarunkowania, zarówno prywatne, jak i te obejmujące szerszy kontekst.

Samobójstwo - przyczyny, uwarunkowania, rodzaje

Samobójstwo – czemu ludzie chcą odebrać sobie życie?

Mówi się, że życie jest ogromną wartością i wielu z nas pielęgnuje w sobie to przekonanie na co dzień. Dla części osób jest to jednak niestety wyłącznie teoria, która nie ma u nich realnego zastosowania.

Przekonanie, że nasza egzystencja nie ma żadnej wartości i nie ma sensu jej kontynuować to najczęściej ekstremalny i zaawansowany efekt nieleczonej depresji czy przedłużającej się sytuacji, która prowadzi do traum i poważnych zaburzeń psychicznych. Choć problemy i komplikacje życiowe są czymś zupełnie normalnym, nie każdy radzi sobie z nimi jednakowo dobrze. Niektórych tak dalece przerasta ich bieżąca sytuacja, że nie widzą dla siebie innej drogi jak tylko odebranie sobie życia.

Ludzie o skłonnościach samobójczych to na ogół ofiary silnych traum, które często są trwale połączone z ich życiem. Są to często jednostki o słabej kondycji psychofizycznej, dla których codzienne wyzwania są zbyt trudne, by im sprostać. Każdy taki człowiek wymaga fachowej pomocy psychoterapeuty lub psychiatry, a często również wsparcia farmakologicznego. Każdy z nich wymaga indywidualnego podejścia oraz spersonalizowanej drogi leczenia.

Różne oblicza samobójstwa

Analizując kwestie związane z zachowaniami samobójczymi, należy przede wszystkim uświadomić sobie, że osoba, która myśli o odebraniu sobie życia, niekoniecznie podejmie taką próbę. W literaturze naukowej istnieje wyraźne rozróżnienie pomiędzy myślami samobójczymi, próbą samobójczą a samym samobójstwem.

Myśli samobójcze, choć same w sobie stanowią skutek poważnych zaburzeń psychicznych, często pozostają wyłącznie w sferze planów lub w ogóle „nie nabierają wyraźnych kształtów”. Przez lata mogą one pozostawać na tym samym poziomie, mniej lub bardziej sprecyzowane. Niektórzy pacjenci z kolei snują analizy i projekty, nigdy zaś nie podejmują realnej próby. Myśli o samobójstwie to rodzaj zaburzenia, który jednak rzadko kiedy faktycznie przechodzi do sfery czynów.

Próba samobójcza także stanowi odrębne zagadnienie. Często zdarza się bowiem, że osoba cierpiąca z powodu depresji czy stanów lękowych podejmuje systematyczne próby odebrania sobie życia. Nigdy jednak nie kończą się one śmiercią. Należy tu oczywiście zachować najwyższą ostrożność, ponieważ nie da się jednoznacznie określić natury skłonności samobójczych danej osoby. Zwykle faktyczne działanie rodzi się pod wpływem impulsu, jednak nie można z całą pewnością stwierdzić, że narastająca przez lata myśl, nie zakończy się udaną próbą zakończenia swojego życia. Należy przy tym mieć świadomość, że tylko pogłębiona wiedza oraz doświadczenie i umiejętności pozwalają skutecznie diagnozować zaburzenia, oraz skłonności autodestrukcyjne, a także proponować drogę leczenia danego pacjenta.

Samobójstwo - przyczyny, uwarunkowania, rodzaje

Przyczyny samobójstwa

Wyróżnia się trzy podstawowe podłoża skłonności samobójczych. Pierwsze z nich to czynniki socjologiczne. Uwzględnia się w nich stosunek osoby do społeczeństwa. Z samobójstwem egoistycznym mamy do czynienia wtedy, gdy jednostka żyła w oddaleniu od społeczeństwa. O samobójstwie altruistycznym mowa jest wówczas, gdy człowiek przywiązany jest w nadmierny sposób do norm i zachowań społecznych. Z kolei samobójstwo alienacyjne jest efektem nadmiernego oderwania osoby od norm społecznych i kulturowych.

Czynniki biologiczne samobójstw są związane przede wszystkim z naturalnymi uwarunkowaniami do podejmowania takich prób. Osoby, które miały w rodzinie podobne przypadki, są w pewnym stopniu obciążone genetycznie. Ryzyko powielania takich zachowań jest dużo wyższe. Z kolei czynniki biologiczne mogą mieć swoje źródło również w zaburzeniach neuronalnych, które wynikają z niskiego poziomu serotoniny. Jej brak lub niedobór mogą powodować silne zaburzenia psychiczne, a w konsekwencji nawet myśli samobójcze.

Równie ważną przyczyną samobójstw są czynniki psychologiczne. Swoje źródło mają one często w przeżyciach danej jednostki. Odebranie sobie życia stanowi więc efekt traumatycznego zdarzenia albo serii przeżyć. Może być ono również ostateczną próbą „poradzenia sobie” z problemami. Nie jest to więc ucieczka od samego życia, ale od komplikacji, które skutecznie je zatruwają.

Rodzaje samobójstw

Ludzie, którzy podejmują próby samobójcze, wybierają różne sposoby osiągnięcia celu. Każdy z nich zakłada jakąś formę autodestrukcji, a przy tym często także wiąże się z dosłownym skrzywdzeniem innej osoby. Przykładem może być samobójstwo poprzedzone morderstwem albo atak samobójczy. Każdy taki przypadek ma swoje indywidualne podłoże i bierze się z różnych źródeł. Niektórzy swoim działaniem chcą zamanifestować światu jakieś „przesłanie” (przykładem może być samobójstwo zbiorowe).

Ludzie ze skłonnościami samobójczymi często systematycznie się okaleczają. Zwykle jednak mają nad tym kontrolę, a jej poziom zależy w dużej mierze od tego, na jak poważne zaburzenia psychiczne cierpią.

Równie istotnym rodzajem samobójstwa jest eutanazja (nieusankcjonowana prawnie w naszym kraju). To świadome pozbawienie się życia, do którego często dochodzi w wyniku cierpienia na nieuleczalną, przedłużającą się chorobę.

Skuteczna diagnostyka oraz terapia wymagają od przyszłych psychoterapeutów wysokiej specjalizacji. W naszej szkole gwarantujemy wykwalifikowaną kadrę oraz doskonałe zaplecze dydaktyczne. Posiadamy atest Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, co dodatkowo zapewnia wysoką jakość naszych praktyk.

profilaktyka zachowań samobójczych